Το 1987, τρεις ερευνητές του Εθνικού Εργαστηρίου Μπρουκχέιβεν στην Πολιτεία της Νέας Υόρκης πειραματίζονταν με κόκκους άμμου, τους οποίους έριχναν, τον ένα επάνω στον άλλο, στην επιφάνεια ενός τραπεζιού. Το φαινομενικά απλό αυτό παιχνίδι οδήγησε τους επιστήμονες στη διαπίστωση ότι τα πολύπλοκα πλέγματα τα οποία επηρεάζουν τη ζωή μας, όπως η οικονομία, τα πολιτικά συστήματα, τα οικοσυστήματα κ.ο.κ. «σχοινοβατούν» σε μια κρίσιμη κατάσταση. Η ανακάλυψη της οργανωτικής δομής της κρίσιμης αυτής κατάστασης έδωσε τη δυνατότητα στους επιστήμονες να εξηγήσουν τους λόγους για τους οποίους ο Κόσμος φαίνεται, σε μεγάλο βαθμό, τόσο επιρρεπής σε απρόβλεπτες αναταραχές.
Με βάση αυτή τη θεώρηση, οι επιστήμονες άρχισαν να διερευνούν τι κρύβεται πίσω από θυελλώδη συμβάντα όπως οι σεισμοί, τα δραματικά επεισόδια οικονομικής κατάρρευσης, οι επαναστάσεις, οι καταστροφικοί πόλεμοι. Έδωσαν πειστικές ερμηνείες για το κραχ του Χρηματιστηρίου της Γουώλ Στρητ το 1987, την κατάρρευση των πολιτικών συστημάτων των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης κ.ά. Η επόμενη κίνηση ήταν η πρόβλεψη του μέλλοντος!
Το βιβλίο αυτό απευθύνεται σε όλους όσοι έχουν αναρωτηθεί γιατί η Ιστορία είναι αυτή που είναι. Η απλότητα του ύφους και η σαφήνεια της γλώσσας καθιστούν αυτό το έργο προσιτό στο ευρύ αναγνωστικό κοινό. Η συχνή χρήση παραδειγμάτων αποσαφηνίζει ακόμη περισσότερο τις σύγχρονες επιστημονικές θεωρίες.
Η Κρίσιμη Κατάσταση είναι το πρώτο βιβλίο με θέμα τη Θεωρία της Πολυπλοκότητας που κυκλοφορεί στα ελληνικά.