«Η μεγάλη Διαδρομή» είναι ένα βιβλίο που περιγράφει την απίστευτη διαδρομή ενός οδοντιατρικού ποδοκίνητου μέσα στην ιστορία της Ελλάδας.
Το ποδοκίνητο αυτό πορεύθηκε μαζί με τις αγωνίες ενός Έθνους από τον πόλεμο της Κριμαίας, την εκστρατεία στα βάθη της Μικράς Ασίας και το Σαγγάριο ποταμό, μέχρι τους τόπους εξορίας της Ικαρίας και της Μακρονήσου.
Τερματικός σταθμός του έμελλε να είναι το Ιατρείο μου. Χειριστές του ήταν δύο άγνωστες αλλά εμβληματικές φυσιογνωμίες της Οδοντιατρικής, ο Αστέριος Δουκουδάκης και ο Νέστορας Ζωίδης. Ψάχνοντας τα στρατιωτικά αρχεία, σχετικά κείμενα και έγγραφα της προσωπικής συλλογής μου, πιστοποίησα τα γεγονότα και το παραμύθι που ήξερα από μικρός (από τις αφηγήσεις του παππού μου) έγινε μια υπέροχη ιστορία.
Για μένα αυτό ήταν το πιο όμορφο ταξίδι της ζωής μου….
«Ὁ Σπύρος ἔχει μιὰ ψυχή σφουγγάρι. Συνάμα ἔχει καὶ μιὰ ἐρευνητική καὶ συλλεκτικὴ ἱκανότητα. Ὡς «εὔρινος Λακωνική κύνα», ὅπως λέγει ὁ Σοφοκλῆς, ἔψαξε σὲ στρατιωτικά καὶ οἰκογενειακὰ ἀρχεῖα γιὰ νὰ δώσει ὑπόσταση ἱστορικῆς μαρτυρίας σὲ ὅσα ἀφηγεῖται.
Ἔτσι, δὲν ἔχουμε ἁπλῶς ἓνα βιβλίο μὲ καταγραφή ἀφηγήσεων καὶ ἀναμνήσεων. Ἔχουμε μιὰ ἔγκυρη ἱστορικὴ μαρτυρία γιὰ τὰ ὅσα ἔγιναν κατὰ τοὺς Βαλκανικοὺς πολέμους στὴ Μακεδονία (ἔξοχη περιγραφὴ τῆς καταστροφῆς τῶν Σερρῶν), στὴ Μικρασία, ὅπου οὐσιαστικὰ δίνεται τὸ ἔπος καὶ ἡ τραγωδία, καὶ μέσῳ τῆς περιγραφῆς αὐτῆς προσφέρεται στὸν ἀναγνώστη ἡ μεγάλη συνεισφορά τῶν ὑγειονομικῶν μας ὑπηρεσιῶν. Ἡ ἱστορία τοῦ παπποῦ Ἀστέριου εἶναι συνάμα καὶ ἱστορία τῆς ἰατρικῆς παρουσίας στὶς πολεμικὲς ἐπιχειρήσεις μέχρι τὴ μάχη τοῦ Γράμμου.
Ἡ Καισαριανή, ὅπου ὁ τόπος διαμονῆς τῆς οἰκογενείας τοῦ Σπύρου Δουκουδάκη, ἔχει πολλὲς τραγικὲς πτυχὲς ποὺ συνδέονται μὲ τὸ δρᾶμα τῆς προσφυγιᾶς, τῆς Κατοχής, τῶν ἀντιστασιακῶν ἀγώνων καὶ τῆς ἐμφύλιας τραγωδίας. Μιᾶς τραγωδίας ποὺ ἔχει προεκτάσεις στὰ interna corporis κάθε οἰκογενείας. Ποιός θὰ φανταζόταν ὅτι τὸ πολύπλαγκτο Ποδοκίνητο μὲ τὸ γιατρὸ-χειριστὴ θὰ ἔφτανε στοὺς τόπους ἐξορίας, ποὺ ἦταν ἡ Ἰκαρία καὶ ἡ Μακρόνησος; Πρόκειται γιὰ ἕνα βιβλίο ποὺ εἶναι κάτι περισσότερο ἀπὸ συναρπαστικό. Εὔχομαι νὰ εἶναι καλοτάξιδο…»
Σαράντος Καργάκος
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΑ
– Πρόλογος (από τον Σαράντο Καργάκο)
– Απόψεις περί του βιβλίου (από τον Αντώνιο Πολυθοδωράκη)
– Πρόλογος (από τον Μόσχο Μόσχο)
– Πρόλογος (από τον Νίκο Μάρκου)
– Η ιστορία του Ιατρικού Ποδοκίνητου και ο λόγος που γράφτηκε
– Παιδική ζωή, εφηβεία, φοιτητικά χρόνια
– Κατάταξη στον Ελληνικό Στρατό και η εκστρατεία στην Ουκρανία (Κριμαία)
– Η μεταφορά της Μεραρχίας στη Σμύρνη
– Η γνωριμία με την Ελεονόρα Δουκουδάκη
– Λειτουργία και προβλήματα της Υγειονομικής Υπηρεσίας κατά τη διάρκεια της εκστρατείας
– Μάχη Καραμπουγιού Νταγ (Ιούλιος του 1921)
– Η Μάχη του Εσκή Σεχίρ (Ιούλιος του 1921)
– Επιχειρήσεις προς Άγκυρα (Αύγουστος – Σεπτέμβριος 1921). Η προέλαση και η επάνοδος της Στρατιάς
– Η Υγειονομική Υπηρεσία κατά τις επιχειρήσεις Αυγούστου – Σεπτεμβρίου 1921
– Η Μάχη του Αφιόν Καραχισάρ
– Υποχωρητικοί Αγώνες των Α’ και Β’ Σωμάτων Στρατού
– Σμύρνη
– Τα χρόνια της ειρήνης ή τα χρόνια του Μεσοπολέμου
– Ο πόλεμος, η κατοχή η Χαλκοκονδύλη και το νέο ποδοκίνητο
– Ο Γράμμος και το τέλος του πολέμου
– Η Βάφτιση!
Επίλογος
Ευχαριστίες
Σημειώσεις και αναφορές
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα