Η Χημεία των Μεταβατικών Μετάλλων και των Συμπλόκων Ενώσεων που αυτά σχηματίζουν είναι ένας τεράστιος κλάδος της σύγχρονης Χημείας και η περιγραφή τους απαιτεί πολλούς τόμους. Στο παρόν εγχειρίδιο των 200 περίπου σελίδων θα μείνουμε κυρίως στην καθορισμένη από το πρόγραμμα σπουδών ύλη, χωρίς επεκτάσεις σε ενότητες και έννοιες που άπτονται μεν του αντικειμένου μας, απαιτούν όμως εξιδεικευμένες γνώσεις Φυσικοχημείας, Θεωρητικής Χημείας, μαθηματικών κ.λπ.
Το ανά χείρας βιβλίο, «Μεταβατικά Μέταλλα και Σύμπλοκες Ενώσεις», αποτελείται, όπως ακριβώς δηλώνει και ο τίτλος του, από δύο κύρια μέρη.
Το πρώτο μέρος (Μεταβατικά Μέταλλα) χωρίζεται σε δύο ενότητες που αναφέρονται:
(α) στις γενικές ιδιότητες των μεταβατικών στοιχείων και
(β) στη μεταλλουργία και τη χημεία τριών επιλεγμένων μεταβατικών μετάλλων – του τιτανίου, του σιδήρου και του χαλκού.
Το δεύτερο μέρος (Σύμπλοκες Ενώσεις) χωρίζεται επίσης σε δύο μεγάλες ενότητες που εμπεριέχουν:
(α) τον σχηματισμό τη γεωμετρία, την ονοματολογία, την ισομέρεια και τη σύνθεση των συμπλόκων και
(β) τις τρέχουσες θεωρίες για τον δεσμό στα σύμπλοκα και τις εφαρμογές της χημείας των συμπλόκων.
Όπως όλα τα σύγχρονα επιστημονικά συγγράμματα, ενσωματώνονται και εδώ σε κάθε κεφάλαιο, διάφορα βοηθητικά παιδαγωγικά στοιχεία, όπως:
(α) Ο Σκοπός τού προς μελέτη κεφαλαίου, μια σύντομη προέκταση του τίτλου του κεφαλαίου για να κατατοπιστεί κάποιος καλύτερα, σχετικά με το κομμάτι της ύλης που έπεται.
(β) Οι Μαθησιακοί στόχοι, δηλαδή οι ικανότητες που αναμένεται να έχει αποκτήσει ο αναγνώστης μετά τη μελέτη και κατανόηση του αντίστοιχου κεφαλαίου.
(γ) Οι Έννοιες-κλειδιά, ένα βασικό χημικό λεξιλόγιο το οποίο ο αναγνώστης-φοιτητής μπορεί να χρησιμοποιήσει, ως ένα βαθμό, για την αυτοαξιολόγησή του στο τέλος της μελέτης του.
(δ) Οι Εισαγωγικές παρατηρήσεις, μια σύντομη παρουσίαση της ενότητας που ακολουθεί.
(ε) Τα Παραδείγματα, με επιγραφή για το περιεχόμενό τους, είναι υποδειγματικά λυμένες ασκήσεις που αποβλέπουν στην καλύτερη κατανόηση και αφομοίωση της θεωρίας που προηγήθηκε.
(στ) Οι Ερωτήσεις – Ασκήσεις – Προβλήματα, δηλαδή δοκιμασίες που υπάρχουν στο τέλος κάθε κεφαλαίου και αποσκοπούν στην κατά το δυνατόν πληρέστερη εμπέδωση της ύλης, στην αυτοαξιολόγηση, αλλά και την προετοιμασία του φοιτητή για τις εξετάσεις του.
(ζ) Το Ελληνοαγγλικό ευρετήριο όρων, το κύριο βοήθημα για τον εύκολο και ταχύ εντοπισμό της σελίδας στην οποία υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος όρος, αλλά και για έγκυρη αναζήτηση του όρου στην πλούσια αγγλική βιβλιογραφία, αν κάποιος θέλει να διευρύνει τις γνώσεις του.
Αναφορικά με τον τρόπο ανάπτυξης της ύλης, για διδακτικούς και μόνον λόγους, εφαρμόσθηκε μια παλιά δοκιμασμένη με επιτυχία μέθοδος, κατά την οποία τα κύρια σημεία κάθε ενότητας δίνονται στον αναγνώστη υπό μορφή ερωτήσεως, ακολουθούμενη άμεσα από μια αρκετά αναλυτική απάντηση.
Με αυτό τον τρόπο:
(α) επισημαίνονται τα βασικά σημεία της ενότητας,
(β) «σπάει» η μονοτονία παρουσίασης ενός θέματος.
(γ) σε μια δεύτερη μελέτη, η ερώτηση μπορεί να θεωρηθεί ως κανονική άσκηση αυτοαξιολόγησης, στην οποία ο αναγνώστης καλείται να απαντήσει «χωρίς να κοιτάζει από μέσα» την έτοιμη απάντηση.