Ξεπερνώντας τον Θεό

Ο Ρίτσαρντ Ντόκινς (Clinton Richard Dawkins) είναι Βρετανός ηθολόγος, εξελικτικός βιολόγος και συγγραφέας εμβληματικών βιβλίων εκλαϊκευμένης επιστήμης.

Γεννήθηκε την 26η Μαρτίου 1941 στο Ναϊρόμπι της Κένιας, και σε ηλικία οκτώ ετών μετακόμισε με την οικογένειά του στην Aγγλία. Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και πέρασε δύο χρόνια ως επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας, πριν επιστρέψει στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης το 1970. Μέχρι το 2008 κατείχε την έδρα Charles Simonyi, για την εκλαΐκευση της επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Θεωρείται ο κορυφαίος εξελικτικός βιολόγος της εποχής μας.

Έγινε διεθνώς γνωστός το 1976 με το βιβλίο του «Το εγωιστικό γονίδιο» (στην ελληνική γλώσσα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Κάτοπτρο»), στο οποίο έκανε ευρέως γνωστή τη γονιδιο-κεντρική άποψη για την εξέλιξη και εισήγαγε τον όρο μιμίδιο (meme). Το 1982, στο βιβλίο του «The extended phenotype» παρουσίασε μια συχνά παραπεμπόμενη θεωρία στον τομέα της εξελικτικής βιολογίας, η οποία αναφέρει ότι τα φαινοτυπικά αποτελέσματα δεν περιορίζονται στο σώμα ενός οργανισμού, αλλά μπορούν να επεκταθούν στο περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένων και των σωμάτων άλλων οργανισμών.

Εκτός από το έργο του στη βιολογία, ο Ντόκινς είναι ευρέως γνωστός για τις απόψεις του σχετικά με τον αθεϊσμό, την εξέλιξη, τον δημιουργισμό, τη θεωρία του ευφυούς σχεδιασμού και τις θρησκείες. Στο βιβλίο του «Ο Τυφλός Ωρολογοποιός», 1986, (στην ελληνική γλώσσα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Κάτοπτρο»), απορρίπτει την αναλογία του ευφυούς ουράνιου Σχεδιαστή με τον ωρολογοποιό (ένα επιχείρημα για την ύπαρξη ενός υπερφυσικού δημιουργού που βασίζεται στον θαυμασμό μας για την πολυπλοκότητα των ζώντων οργανισμών) και αντ’ αυτού περιγράφει τις εξελικτικές διαδικασίες ως ανάλογες με τις κινήσεις ενός «τυφλού ωρολογοποιού». Από τότε έγραψε αρκετά επιστημονικά βιβλία, και έκανε τακτικές εμφανίσεις στην τηλεόραση και στο ραδιόφωνο, συζητώντας τέτοιου είδους θέματα.

Ο Ρίτσαρντ Ντόκινς είναι άθεος, κοσμικός ουμανιστής, επιστημονικός ορθολογιστής και υποστηρικτής του κινήματος των Brights. Το κίνημα των Μπράιτ (Brights movement, το κίνημα των λαμπερών, των ατόμων των οποίων η κοσμοθεωρία είναι φυσιοκρατική – χωρίς κανένα υπερφυσικό ή μυστικιστικό στοιχείο) ξεκίνησε από τον Πολ Γκίζερτ (Paul Geisert) και τη Μίνγκα Φούτρελ (Mynga Futrell) το 2003. Σκοπός του ήταν να παράσχει έναν ευρύτερο όρο με θετική χροιά, ο οποίος περιγράφει ένα ποικιλόμορφο σύνολο ανθρώπων που έχουν από κοινού μια φυσιοκρατική κοσμοθεωρία, χωρίς αυτή να προσδιορίζεται με όρους που αποτελούν αρνητικό αντίστοιχο με βάση τη θρησκεία (όπως θα μπορούσαν να θεωρηθούν οι όροι "αθεϊστής", "άπιστος" ή "άθρησκος").

Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης παρουσιάζουν τον Ρίτσαρντ Ντόκινς ως το «ροτβάιλερ του Δαρβίνου», σε αναλογία με τον Βρετανό βιολόγο Τόμας Χάξλεϊ (γνωστό ως το «μπουλντόγκ του Δαρβίνου»), ο οποίος ως ένθερμος θιασώτης και φίλος του Κάρολου Δαρβίνου τον υποστήριζε δημοσίως, όταν εκείνος ήταν πολύ ντροπαλός, πολύ απασχολημένος ή πολύ άρρωστος για αντιπαραθέσεις κατά την υπεράσπιση της φυσικής επιλογής.

Από τον Εκδοτικό Οίκο ΤΡΑΥΛΟΣ κυκλοφορούν τα εξής ευπώλητα έργα του κορυφαίου εξελικτικού βιολόγου Richard Dawkins:

• Απίθανες πτήσεις
• Ξεπερνώντας τον Θεό
• Η μαγεία της πραγματικότητας
• Ο Εφημέριος του Διαβόλου
• Υφαίνοντας το ουράνιο τόξο